İş koçluğunun en güçlü etkilerinden biri, hedeflerin netleşmesi ve sonuçların ölçülebilir hale gelmesidir. Bu etkinin günlük iş akışına yerleşmesinde OKR (Objectives and Key Results) yaklaşımı kilit rol oynar. OKR; ilham veren ama net Amaçlar ve tartışmaya yer bırakmayan, sayısal veya açık ölçütlü Anahtar Sonuçlar üzerinden ilerler. İyi yazılmış OKR’lar, ekip odağını keskinleştirir, iş koçluğu sürecinde davranış değişimini görünür kılar ve organizasyonel hizalamayı kolaylaştırır.
Neden OKR?
- Odak: Aynı çeyrekte “gerçekten önemli olan” birkaç konuya enerji verir.
- Şeffaflık: Herkesin görüp tartışabildiği hedefler, sorumluluğu yayar.
- Ölçülebilirlik: Başarıyı hislerle değil, kanıtlarla konuşmayı mümkün kılar.
- Uyum: Ekip, takım ve birey seviyesinde hedefler birbirine bağlanır.
Amaç Nasıl Yazılır?
Amaç; yön verir, motive eder ve yalın olmalıdır. “Q2’de müşteri deneyimini sınıf atlatıyoruz” bir amaç cümlesidir. Güzel ama tek başına yeterli değildir. Bunu ölçen Anahtar Sonuçlar olmadan, toplantılarda masaya dönecek somut veri kalmaz.
Anahtar Sonuç Nasıl Tasarlanır?
Anahtar Sonuç (KR) çıktı odaklıdır ve mümkünse sayısala bağlanır. Bir örnek set:
- NPS’yi 54’ten 65’e yükseltmek.
- İlk yanıt süresini 18 dakikadan 6 dakikaya indirmek.
- İptal nedenlerinin %80’ini 3 ana grupta kök neden analiziyle doğrulamak.
- İlk seferde çözüm oranını %62’den %78’e çıkarmak.
İş koçluğu burada devreye girer: Bu KR’ları üretecek davranış ve ritüeller nasıl standardize edilecek? Örneğin “haftada 10 müşteri görüşmesi”, “günlük 15 dakikalık kuyruk temizliği”, “her cuma kök neden incelemesi” gibi davranış metrikleri, KR’ların leading göstergeleridir.
OKR Şablonu
Amaç: Q2’de müşteri deneyimini sınıf atlatmak.
KR1: NPS 54 → 65.
KR2: İlk yanıt süresi 18 dk → 6 dk.
KR3: İlk seferde çözüm 62% → 78%.
Davranış Göstergeleri: Haftalık 10 görüşme, günlük 15 dk kuyruğu temizleme, haftalık RCA oturumu.
Ritüeller: Pazartesi OKR check-in, Cuma öğrenme notları, aylık paydaş teyidi.
Skorlama ve Renkler
OKR’lar genellikle 0.0–1.0 arasında skorlanır. Çeyrek içinde “neredeyiz?” sorusuna hızlı cevap verebilmek için bir renk sistemi pratik olabilir:
- Yeşil (0.7–1.0): İlerleme hedef çizgisinde veya üstünde.
- Sarı (0.4–0.7): Risk var, destek/odak gerekiyor.
- Kırmızı (0.0–0.4): Yol ayrımı; kapsam/davranış yeniden yazılmalı.
İş koçluğu görüşmelerinde skorlamayı yalnızca sayı olarak değil, sebep-sonuç anlatısıyla tamamlayın: “Kırmızı çünkü …; önümüzdeki iki haftalık hipotezimiz …; şu davranış standardını deniyoruz.”
Haftalık Ritüeller
- OKR Check-in (30 dk): Yalnızca sapma ve öğrenmeleri konuşun; toplantıyı rapora çevirmeyin.
- 1:1 Koçluk (45–60 dk): Engeller, kararlar ve odak. GROW sorularıyla bağlayın.
- Öğrenme Notu (10 dk): Her hafta “bir içgörü, bir karar” kuralı.
Hizalama: Yukarıdan Aşağıya ve Aşağıdan Yukarıya
Şirket hedefleri “ne”yi söyler; ekip ve birey hedefleri “nasıl”ı keşfeder. Koç, hedef zincirini görünür kılar. Bu sayede ekipler “neden bu işi yapıyoruz?” sorusuna sağlam bir bağ kurar. Aşağıdan yukarıya gelen fikirler; KR’ları gerçekçi ve sahiplenilir kılar.
Yaygın Hatalar
- Çok Fazla KR: 3–4 KR ideal. Fazlası dikkat dağıtır.
- Aktiviteyi KR Sanmak: “10 toplantı yapmak” bir davranış göstergesidir; KR değil. KR müşteri veya iş sonucuna bağlanmalıdır.
- Gizli OKR: Şeffaf olmayan hedef, ortak aklı kapatır.
- Skorlamayı Geciktirmek: Ay sonunu beklemek yerine haftalık küçük skorlar verin.
Koçlukta OKR’nin Davranış Katmanı
Bir KR geride kalıyorsa, koç şu soruları kullansın: “Bu KR’ı ileri taşıyan tek davranış hangisi?”, “Bunu günlük rutine nasıl gömmeliyiz?”, “İlerlemeyi iki günde bir nasıl göreceğiz?” İlerleme takvime girmedikçe gerçekleşmez. İş koçluğu, planların takvime dönüşmesini sağlar.
Basit Bir Başlangıç Planı
- Bir çeyrek seçin ve 1 amaç + 3 KR yazın.
- Her KR için 1–2 davranış göstergesi belirleyin.
- Haftalık check-in toplantısını takvime koyun (30 dk, taşınmaz).
- İlk iki haftada hipotez deneyin; üçüncü haftada geri bildirimle güncelleyin.
Son söz: OKR bir belge değil, bir disiplin. İş koçluğu, bu disipline nefes verir; davranışı standardize eder, öğrenmeyi kalıcı kılar. Net hedef + ölçülebilir sonuç + ritüel = öngörülebilir başarı.